Cytometria masowa (CyTOF – ang cytometry by Time-of-Flight) jest nowoczesną technika analityczną, która łączy w sobie zalety cytometrii przepływowej i spektrometrii mas. Technika ta polega na wykorzystaniu stabilnych isotopów metali (głównie lantanowców) jako znaczników dla przeciwciał, sond DNA, czy małocząsteczkowych markerów chemicznych. Z uwagi na fakt, że każdy z tych metali (znaczników) ma ściśle określoną masę cząsteczkową, możliwe jest wykorzystanie wielu takich metali podczas jednego eksperymentu, gdyż ich widma masowe się nie nakładają. Konsekwencją tego jest możliwość równoległego pomiaru ponad 40 parametrów komórkowych, co znacząco przewyższa możliwości cytometrii przepływowej, która wykorzystuje znaczniki fluorescencyjne.
W ciągu ostatnich kilku lat nastąpił gwałtowny rozwój cytometrii masowej zarówno od strony technicznej, jak i jej aplikacji w badaniach nad rozwojem wielu chorób, włączając w to choroby nowotworowe, czy choroby o podłożu zapalnym. Dzięki cytometrii masowej stało się możliwe dokładne określenie immunofenotypu poszczególnych (pod)typów nowotowrów i innych schorzeń, co przyczyniło się do ich lepszej klasyfikacji i w konsekwencji do doboru optymalnego, spersonalizowanego leczenia. Co więcej, cytometria masowa znajduje obecnie coraz większe zastosowanie w badaniach klinicznych, będąc bardzo użyteczną technologią np. w monitorowaniu postępów leczenia i prognozowaniu skuteczności terapii, a co za tym idzie ma kuczowe znaczenie w szacowaniu czasu przeżywalności pacjentów onkologicznych.
Obecnie w Katedrze Chemii Biologicznej i Bioobrazowania na Politechnice Wrocławskiej znajduje się jedyne w Polsce laboratorium cytometrii masowej, które jest wyposażone w cytometr masowy trzeciej generacji (Helios) oraz system do obrazowania tkanek na slajdach (Hyperion). W ramach programu TEAM-Net wykorzystujemy te instrumenty do badania lokalizacji i aktywności katalitycznej poszczególnych neutrofilowych proteaz serynowych, które mają kluczowe znaczenie dla rozwoju neturopenii.